Vietnam - 01 - "1847 - 1954 - setting the stage"



විඑට්නාම් රාජ්‍යයට පළමු වතාවට යුරෝපා ජාතියකින් ප්‍රහාරයක් එල්ල වන්නේ 1847 ප්‍රංශයෙනි.. ප්‍රංශුවන් විසින් 'ඩා නැංග්' වරායට පහර දී නැවු කිහිපයක් මූදු බත් කල අතර බලකොටු කිහිපයකුත් විනාශ කිරීමට කටයුතු කලා.. මෙම පහර දීමට හේතු වුනේ විඑට්නාම් වරුන් විසින් කතෝලික මිෂනාරීන් පිරිසක් අතඩංගුවට ගැනිමයි (පහර දෙන අවස්ථාවේ ඔවුන් නිදහස් කොට සිංගප්පූරුව වෙත පිටත් කර තිබුණා ).

(1859.02.17 -ස්පඤ්ඤ සහාය ලද ප්‍රංශ නාවුක හමුදා විසින් සෛගොන් වෙත පහර දීම. වයිස් අද්මිරාල් චාර්ල්ස් ඩි ගෙනොඉලි අණ දුන් අතර නැපෝලියන් 3 විසින් ක්‍රියාත්මක කරවන ලදී.)


විඑට්නාමයේ පසු රජ වරුන් කතෝලික ධර්මයට අනුග්‍රහය දැක්වීම,අග්නිදිග ආසියාවෙහි (Indochina) කතෝලික ධර්ම ප්‍රචාරයෙහි වර්ධණය යන කාරණා මත 1858 දී නැවතත් ප්‍රංශුවන් විඑට්නාමය ආක්‍රමණය කරනවා..

1861 දී ප්‍රංශය විසින් අග්නිදිග ආසියාවෙ දකුණු කොටස් හි සෛගොං සහ මෙකොං නදී ඩෙල්ටා ප්‍රදේශ අත්පත්කරගන්නා අතර එම ප්‍රදේශ කොචින්චයිනා නමින් හැදින්වීමට කටයුතු කලා. පසුව ඔවුන් මෙම ප්‍රදේශ වැඩි කරගැනීමය කටයුතු කල අතරම 1893 දී ප්‍රංශ ඉන්දුචීන එකමුතුව (French Indochinese Union) විසින් කොචින්චයිනා,කාම්බොජිආ සහ ලාඕස් ප්‍රදේශ එකතු කර විඑට්නාමයේ ප්‍රදේශ සමග එකතු කර 'Tonkin'(the far north) සහ ' 'Annam'(center ) ලෙස බෙදා පාලනය කිරීමට යෙදුනා...
දැඩි පාලනයක් මගින් විඑට්නාම් ජාතිකවාදීන්ට හිස නොඑසවීමට ඉඩ නොතැබීමට මෙකල ප්‍රංශය කටයුතු කලා..එසේ වුවත් වරින් වර පුද්ගලයන් සහ කණ්ඩායම් විසින් නිදහස් විඑට්නාමයක් වෙනුවෙන් ඉදිරිපත් වීම දක්නට ලැබුණා..Nguyen Ai Quoc ඉන් කෙනෙක්.ඔහු 1930 දී Indochinese communist party ආරම්භ කරනු ලබන අතර 1933 දී සෝවියට් සමූහාණ්ඩුවට ගොස් ක්ෂය රෝගය සදහා ප්‍රතිකාර ලබා සැගවී සිටීමට කටයුතු කරන්නේ ප්‍රංශ බලධාරීන්ට සැනසිල්ලක් ලබා දෙමින්.
1938 දී ඔහු චීන වාමාංශිකයන් සමග එක්ව චීන ජාතික රජය සහ ජපාන ආක්‍රමනිකයන් සමග ද සටන් කිරීමට යෙදුනා..
1940 දී ජර්මනිය විසින් ප්‍රංශය පරාජය කිරීම හමුවේ 1941 දී ජපානය විසින් Indochina යටත් කර ගැනීමට කටයුතු කරනවා..

                                                                          (Japanies soldiers in Vietnam)
 

Nguyen Ai දෙමසකට පෙර විඑට්නාමයට පැමිණ තිබුණේ විඑට්නාමය නිදහස් කර ගැනීමේ අළුත්ම සැළසුමක් සහ නව නමකින් යුතුවයි... ඔහුගේ නව නම නම් 'Ho Chi Minh - හෝ චි මිං ' ය..
1944 වනතෙක් මොවුන්ට ආයුධ අඩුපාඩු බොහෝ පැවතියත් ඔවුන් විසින් ක්‍රමාණුකූලව තොරතුරු ලබාදෙන්නන්ගේ සහා සැපයුම් කරුවන්ගේ ජාලයක් ගොඩ නගා ගැනීමට සමත් වෙනවා...
මේ අතට එක්සත්ජනපදය විසින් කොමියුනිස්ට් වාදීන් යනු ජර්මනියට,ඉතාලියට හා ජපානයට විරුද්ධ පාර්ෂව ලෙස හැදින්වීමත් සමගම හෝ චි මිං වෙත යුධ ආධාර දීමට කටයුතු කලා..1944 මාර්තු මස කුඩා ප්‍රමාණයේ යුධ ආධාර නැවක් පැමිණි අතර දෙසැම්බර් මසදී හෝ'ගේ පාර්ෂවයේ හිතවාදියෙක් වන Vo Nguyen Giap විසින් ජපානයට පහරදී පලා යාමක්(hit - and- run war සිදු කරනවා..

                                              (Ho Chi Minh)

1945 දී ජපානුවන් නිල වශයෙන් ඇමෙරිකාවට යටත් වන්නේ ටෝකියෝ බොක්කෙහි දීය..මේත් සමගම උතුරු විඑට්නාමයේ සිටි ජපානුවන් හෝ චි මිං ට යටත් වෙනවා..එදිනම හෝ' විසින් විඑට්නාමය ;විඑට්නාම් ප්‍රජාතාන්ත්‍රික ජනරජය (Democratic Republic of Vietnam ) නමින් නිදහස් ‍රටක් ලෙස ප්‍රකාශයට පත් කරනවා..
උත්සවශ්‍රීයෙන් විඑට්නාම් වැසියන් ඉදිරියේ නිදහස් ප්‍රකාශය කරන්නේ හැනෝයි හි දීය.
නිදහස් ප්‍රකාශනය ආරම්භ වන්නේ "All men are created equal .They are endowed by their creator with certain inalienable rights,among these are Life,Liberty and the pursuit of Happiness ..." මෙම චේදය 1776 දී එක්සත්ජනපදය නිදහස ප්‍රකාශ කරන අවස්ථාවේ සිදු කල ප්‍රකාශනයෙන් උපුටා ගන්නා ලද්දක්..

(Declaration of Vietnam independence)

සති තුනකට පසුව බ්‍රිතාන්‍යය සහාය ලද ප්‍රංශුවන් සෛගොන් ප්‍රදේශය ඔවුන්වෙත ඉල්ලා සිටීමත් සමගම විඑට්නාම් යුද්ධයට වේදිකාව සකස් වෙනවා...

එවක ඇ.එ.ජ. රාජ්‍ය ලේකලේකම් Dean Acheson යනු ජනපති වරු තිදෙනෙක්ට සේවය සැළසූ හසල අත්දැකීම් සම්භාරයකින් යුතු වුන රාජ්‍ය තාන්ත්‍රිකයෙක්.

                           (U.S. State secretary Dean Acheson)

මොහු හැරී.එස්.ටෲමන් ජනපති යටතේද රාජ්‍ය ලේකම් තනතුර හෙබවූවා. මොහු වෙත විඑට්නාම් ජනපති හෝ'විසින් විදුලි පණිවුඩ ගණනාවක් එවමින් ඉල්ලා සිටියේ ප්‍රංශයට සහ බ්‍රිතාන්‍යයට විරුද්ධව ඔවුන්ට සහාය ලබා දෙන ලෙසයි. එහෙත් Acheson ගේ උපදෙස් ඉවත ලන ජනපති ටෲමන් ප්‍රංශයට හා බ්‍රිතාන්‍යයට සහාය ලබා දීමට ඉදිරිපත් වීමට් සමග හෝ' චීනයේ සහ සෝවියට් සමූහාණ්ඩුවේ ආයුධ, පුහුණු හා උපදෙස් ආධාර ලබාගැනීමට පෙළඹෙනවා.. 

                              (President Harris S.Trueman )

ප්‍රංශ හමුදාවේ මොරොක්කානුවන්,ඇල්ජීරියානුවන්,
අප්‍රිකානුවන් සහ ප්‍රංශයට සහාය පල කල විඑට්නාම් සෙබලුන්ද අඩංගු වුනා..
 




- පසුවට -
අමිල



No comments:

Post a Comment

another chapter..........

මිහිරී මතකයේ රැඳී... 📻🎵📺🎬🎥📽️🎞️🕣 14 "සුර අසුර"

  වියෝ වී මිහි මඬල ඉකි බිඳී රලු සුළඟ සේ වියෝ වී මිහි මඬල ඉකි බිඳී රලු සුළඟ සේ අළු යටින් මතු වී ඇවිලෙනා ඇවිලෙනා නොනිවි ගින්නක් වී ඉකි බිඳී මි...

popular chapters