හේමන්තය මැද

වසන්ත ඍතුව කියන්නෙ කොතරම් ලස්සන සතුටු දායක ඍතුවක්ද!....හැමතැනම ගහ කොල වල මල් පිපිච්ච, ඉර එලිය ලෝබ කමක් නැතිව මහ පොලොවට වැටෙන වසන්ත ඍතුව කියන්නෙ ඇත්‍ත වශයෙන්ම සතුට දනවන ඍතුවක්.හෙමන්තය එද්දි මල් පිපිච්ච ගස් ඵල බර වෙන්න ගන්නවා.උණුසුම ටිකක් වැඩි කාලයක් වුණත් සතුටින් ගත කරන්න පුළුවන් කාලයක්.දහවල් කාලය වැඩි විම නිසා එලිමහන් සාද පැවැත්වීමට සුදුසු කාලයක්.
සූර්‍යය නිවෘතිය (solstice ) අහලා තියෙනවා නේද.විද්‍යාව පාඩම ටිකක් මතක් කර ගනිමු.පෘතුවිය ඉලිප්සාකාර ගමන් මාර්ගයේ යද්දි සූර්‍යයාගෙන් ඈතින්ම පිහිටන දින දෙකක් සූර්‍යය නිවෘතිය කියලා කියනවා.ඒ දින දෙක දෙසැම්බර් 22 හෝ ආසන්න දිනකදීත් ජූනි 21 හෝ ආසන්න දිනකදීත් වෙනවා. දෙසැ

ම්බර් මාසෙ වෙන එකට සූර්‍යයා මකර නිවර්තනයට මුදුන් වීම නොහොත් සිසිර නිවෘතිය කියලා කියනවා.ජූනි මාසෙ වෙන එකට කර්කටක නිවෘතිය නොහොත් හේමන්ත/ගිම්හාන නිවෘතිය කියනවා. මෙන්න මේ හේමන්ත නිවෘතිය වෙන ජූනි මාසෙ 21 හෝ ආසන්න දිනය සහ ඒ ආසන්න දින කිහිපය උතුරු යුරෝපීය ;ස්වීඩනය,නෝර්වේ,එස්ටෝනියා,ලැට්වියා,ඩෙන්මාර්ක් වගේ රටවල් වලත් ජර්මනියේත් මිඩ්සමර් (midsummer) කියලා උත්සවාකාරයෙන් සමරනවා .එම කාලයේ ඔවුන් විවිධ ක්‍රීඩාවන්, ජන නර්තනයන්,එලිමහන් සාද පවත්වමින් සතුටට පත්වෙනවා වයස් හෝ ලිංග බේදයකින් තොරව.

ඩැනී සහ ක්‍රිස්ටියන් ස්වීඩනය බලා යන්නේ හේමන්තයේ එහි පැවැත්වෙන උත්සවයකට සහභාගි වෙන්නයි . ඩැනී ඒ වෙනකොටත් ඉන්නෙ දරා ගන්න බැරි මානසික වේදනාවකින්. සිය සොහොයුරිය;නිවසහි කාබන් මොනොක්සයිඩ් පිරෙන්නට හැර සිය මෙන්ම දෙමාපියන්ගේ ද දිවි හානි කිරීම නිසයි ඒ. දුක අකාමකා වෙන්න කියලා ඩැනී එයාගෙ පෙම්වතා ක්‍රිස්ටියන් සහ තව මිතුරන් කිහිප දෙනෙක් එක්ක ස්වීඩනයට යන්නෙ එක් මිතුරෙක් වෙච්ච පේලේ ගෙ ආගමික ගෝත්‍රය වන හෝර්ගා වරුන්ගේ :අවුරුදු අනූවකට වතාවක් සිදු වන උත්සවයක සහභාගි වෙන්න.මෙම උත්සවය පවත්වන්නෙත් මිඩ්සමර් දිනයෙම තමයි.
ඔවුන් කොතරම් ලයාන්විතව සහ උණුසුම්ව ඒගොල්ලන්ව පිලිගන්නවද කිවුවොත් ඔවුන්ට දිගටම 'ඉන්න හිතෙන රටක්' කියලා හිතෙන්න ඇති.එතරම් මිත්‍රශීලී කණ්ඩායම් :හෝර්ගා වරුන්.

 

2018 වසන්ත සහ හේමන්ත ඍතු වලදී බුඩාපේස්ටි හි අලංකාර දර්ශණ තල වල සිනමාපටය රූගත කරලා තියෙනවා. විශේෂයෙන්ම හේමන්ත කාලයේ උතුරු යුරෝපයේ හැකිය හැකි මහ රෑ ඉර පායන දර්ශණ තල වල. 

විශේෂයෙන්ම මෙම ශානරයේ සිනමාපට: මෙම සිනමාපටයේ අධ්‍යක්ෂ වරයාගේම එකක් කිවහොත් 2018 තිරගත වුණ හෙරිඩටරි , අන්ධකාරය පිරුණු හෝ මද ආලෝකය සහිත දර්ශණතල වල රූගත කිරීම බහුලව සිදු වුණත් මෙහිදී එය සම්පූර්ණයෙන්ම, මහ රෑ පවා ඉර එලිය දෙන දර්ශණතල වල රූගත වෙලා තියෙනවා, වසන්ත ඍතුවේ හැගීම දෙන්න නිසාද කොහෙද.
කතාවේ එක් එක් චරිත වලින් අනෙකාට ලබා දෙන සහාය හො එක් එක් චරිත අනෙකා අතට බැදී කතාවක් ලෙස එකට සිටීමේ අඩු ගතියක් පේන්න තිබුණා.
සිනෙමැටෝග්‍රැෆි වලනම් අවුලක් පේන්න නෑ.
සංගීතය ගැන විශේෂයෙන් යමක් කිව යුතුමයි. ස්වීඩනය ,හංගේරියාව වගේ උතූ යුරෝපීය ජන සංගීත ක්‍රමයක් වන 'කල්නිං' මේ ෆිල්ම් එකට ලෝබ නැතිව යොදාගෙන තිබ්බා. 

( Kulning  )

https://thearchive123.blogspot.com/2018/10/blog-post.html

 ඒ රටේ හැගීම දෙන්න එම රට වල් වලට අදාල ජන සංගීතය යොදා ගැනීම ප්‍රශංසනීයයි.
අවසානයේ මොකක්ද යකෝ ඒ? කතාවක්ද? මොකක්ද දැන් වුණේ කියලා හිස් හැගීමක් ඉතුරු වෙනවා වගෙත් හිතුණා. හැබැයි හෝර්ගා ගොත්‍රයේ වර්ධනය සිද්ධ වෙන ක්‍රම දෙකක් පෙන්වලා දෙනවා අවසානයේ.
සමස්ථයක් වශයෙන් හෙරිඩටරි තරම් ගුණ වයන්න තරම් දෙයක් නැතත් බලන් ඉන්න පුළුවන් සිනමාපටයක්.

Many things are possible in midsummer 

"Midsommar"

ගීයෙන් කියවෙන සත්‍ය කතා ....04... "බිම්බරක් සෙනග ගැවසුණු"

 මේ මාතෘකාවෙ අවසාන ලිපිය ලියලා තියෙන්නෙ මාර්තු මාසෙ 12. මම ලියන්නෙ මොන මොන මාතෘකාවල් වලද කියලා දැන් මටම මතක නෑ.බ්ලොග් එකේ ඉහල පහල යද්දි තමයි මතක් වෙන්නෙ මෙහෙම ඒවත් ලිවුවා නේද කියලා. පහුගිය ලිපි තුනම විදේශීය ගී තුනක් ගැන.ඒත් මේක ලංකාවෙ එකක්.

පහුගිය කාලෙ මේ කියන ගීතය එලිපහලියට ආවා...ජනාධිපතිවරණය අවසානවත්ම එක්තරා දේශපාලන පක්ෂයක් අපහාසයට උපහාසයට නැගීමට නිර්මාණාත්මක පද එකතු කරමින් මෙම ගීය නැවත ලියලා තියෙනවා දැක්කා. ඒත් මෙම ගීය අපහාසයට හෝ උපහාසයට යොදගැනීමට තරම් නොවන ගීතයක්. 

ඒක ඇසූ පමණින් දේශාභිමානී ගීයක් කියලා හිතුණට ඒක එහෙමම නෙමේ. ඒකෙන් කියවෙන්නෙ රටේ එක්තරා ප්‍රදේශයක ඇත්තටම සිදුවෙච්ච සිදුවීම් පෙළක් ගැන.

ගීය ලියන්නෙ ලංකාවෙ ඉන්න දක්ෂතම ගී රචක රත්න ශ්‍රී විජේසිංහ මහත්තයා.සංගීතය සහ ගායනය ගුණදාස කපුගේ මහත්තයා සමග පිරිස.මුල් ගායනයේ පිරිසෙහි කරුණාරත්න දිවුල්ගනේ මහත්තයත් ඉදලා තියෙනවා. 

ඔය මදැයි ඒ ගැන.අපි කතාවට බහිමු. 

රත්න ශ්‍රී මහත්තයා වෘත්තියෙන් ගුරුවරයෙක්. එතුමා 1970 දශකයේ අග භාගයේ මොණරාගල ප්‍රදේශයේන්පාසලක ගුරුවරයෙක් වෙලා ඉදලා තියෙනවා. 

මේ කාලෙ තමයි ලංකාවට විවෘත ආර්ථික ක්‍රමය හදුන්වලා දීලා තියෙන්නෙ ජනාධිපති ජේ.ආර්.ජයවර්ධන විසින්. ඒත් එක්කම ලංකාවෙ කාර්මික , වෙළද හා කෘෂිකාර්මික ක්ෂේත්‍ර වල සෑහෙන වෙනස් කම් සිද්ද වෙලා තියෙනවා.

දවසක් රත්න ශ්‍රී ඉස්කෝලෙ මහත්තයා ඉස්කෝලෙ යද්දි අහල පහල තිබුණ මොණරාගල කච්චේරිය ඉස්සරහා මහා කලබැගෑනියක්. හේතුව ඒ ප්‍රදේශයේ වැසියන්ගෙ ඉඩම් අත්පත් කරගන්න හදනවලු උක් වගාවන් සදහා. මේ ඉඩම් ඒ මිනිස්සු දන්නා කාලෙ ඉදන් උරුම වෙලා තිබ්බ පාරම්පරික වගාබිම්. 

අනික් අතට මොණරාගල කියන්නෙ ඌව පළාතෙ දිස්ත්‍රික්ක දෙකෙන් එකක්. ඌව පළාතෙ තමයි අපි දන්න ඌව වෙල්ලස්ස හටන වෙලා තියෙන්නෙ 1818. මේකියන ප්‍රදේශය තමයි වෙල්ලස්ස. ඒ කියන්නෙ එසේ මෙසේ මිනිසුන් පිරිසක් හිටි ප්‍රදේශයක් නෙමේ මේ කියන ප්‍රදේශය. 

ඉතිං තමුන්ගෙ පරපුරවල් වල ආදි මුතුන්මිත්තන් යුද්ධකරපු, ඒ මිනිස්සුන්ගෙ ලේ හැලිච්ච, ඒ මිනිස්සු වළ දාලා තියෙන බිම් උක් වගාවට පවරා ගන්න එක මේ මිනිස්සුන්ට උහුල ගන්න බැරි දුකක් වෙන එක අසාධාරණ නෑ මම හිතන්නෙ. 1818 සුද්දංගෙන් අන්ත දරුණු විදිහට බැට කාපු මේ මිනිස්සුන්ට1978-79 කලු සුද්දංගෙනුත් බැට කන්න වුණා.

ඒ සිද්දිය පදනම් කරගෙන තමයි රත්න ශ්‍රී මහත්තයා "බිම්බරක් සෙනග ගැවසුණු" ගීය රචනා කරන්නෙ.

ගීයේ මුල් කොටසේ ප්‍රදේශයේ අභිමානය මතක් කරලා දෙන පද පේලි දෙකකුත්, අද ඒ බිමට වෙන්න යන්නෙ මොකක්ද කියන එක ගැන හැදින්වීමකුත් සිද්ධ වෙනවා.

දෙවන කොටසේ මුල් දෙපේලියෙන් ට්‍රැක්ටර්, ඩෝසර් මගින් වනාන්තර විනාශ කරමින් උක් වගාව සදහා බිම් හෙලිපෙහෙලි කිරීම ගැන කියවෙන අතර ඉන් පසු කියවෙන්නේ භූමිය වෙනුවෙන් අතීතයේ සුද්දන් සමග සටන් කල මුතුන් මිත්තන්ගේ ඇට කැබලි වලටවත් තැනක් නැති වන බවයි.

තුන් වන කොටසේ මුල් දෙපේලියෙන් යම් කිසි අරගලයක් ගැන කියවෙන බව මගේ හැගීමයි.ඒ වන විටත් පාලනාධිකාරියේ අසාධාරණකම් හේතුවෙන් 1971 කැරැල්ල සිද්ද වෙලා තිබුණා. මට හිතෙන්නෙ 

"කැළෑ මල්පිපී රතු තොල් 

වලින් කෑගසා ඉල්ලන 

ජාතියේ නිධානය රන් රුවන් කරඬු කොයි?.."

කියන කොටසින් අහන්නෙ යම් අරගලයක් ගැන. විශේෂයෙන්ම රතු කිවු සැනින් මතක් වෙන්නෙ ජනතා විමුක්තිපෙරමුණ හෝ සමාජවාදී කණ්ඩායම්. 1971 කැරැල්ලත් කැලෑවල් වල හැංගි හැංගි සංවිධානය වුණු එකක්. ඒ නිසා මෙතෙන්දි කැලෑ මල්, රතු තොල් වැනි පදවලින් හදුන්වන්නෙ එම කන්ඩායම් වෙන්න පුළුවන් . අවසානයේ අහන්නෙ ඔවුන් ඉල්ලන දේ කෝ? කෝඔවුන් ඉල්ලන සාධාරන සමාජය? කියන එක කියලා හිතන්න පුළුවන් .

ඒත් එක්කම පිරිස ඒකට උත්තර දෙනවා.

"වෑකන්ද කඩා බිම්කටු 

කම්බියෙන් බෙදා මේ රණ

බිමේ හිසගසා දමනා කඩුව බිම දමව්.! "

කියලා.

ඒකෙන් කියවෙන්නෙ මේ ව්‍යසනයට මුල වූවන් විනාශ කර දමවු කියන එකයි. ඒක තමයි කැරැල්ලකට මුල පිරුමක් හගවන පද කිහිපය. ඊ ලග දශකයේ අග භාගයේ කැරැල්ලක් ඇති වුනේ සහ තරුණ ජීවිත විශාල ප්‍රමාණයක් නිරපරාදේ විනාශ වුනෙත් එම පාලනයට විරුද්ධවයි.

ඉතිං නිර්මාණාත්මකව අද එම ගීය යොදාගෙන උපහාසයට නගන්නේද එම කැලෑ මල් සහ රතු තොල් වීම නම් දෛවෝපගත සිදුවීමක්. රත්න ශ්‍රී මහත්තයාවත් නොහිතන්න ඇති එය.

මෙහිදී ගුණදාස කපුගේ මහත්තයා ගෙ කොටස ඉතාම ලයාන්විතව, අනුකම්පාවක් ඇති වන ආකාරයෙන් , ශෝකී ස්වරයෙන් කියවෙනවා.ඒකහරියට රත්න ශ්‍රී මහත්තයා ගම් වැසියන්ගෙන් මොකද වෙන්නෙ අහනවා වගේ.

පිරිස ගේ ගායනය තරමක් තද ස්වරයෙන්, ආවේග ශීලීව කෙරෙනවා.ඒක හරියට කෝපා වී සිටින ගම් වැසියන්ගේ ප්‍රතිචාරය වගෙයි.

ඉතිං ආපහු අහලා බලන්නකො ඔය ගීතය. කාලයක් අපේ අයියගෙත් කටේම තිබ්බෙ ඔය සින්දුව.😂

https://youtu.be/5DHy1c2GiW0

බිම්බරක් සෙනග ගැවසුන
චන්ද්‍ර සූර්යා ඉපදුන
ස්වර්ණ භූමියේ මනරම් මාළිගාව කෝ?

යුද්දෙකට ඇවිත් රුපුසෙන්
සත් මුහුදු මතින් ගුවනින්
කම්බි වට කලේ මනරම් මාළිගාවදෝ...!

ට්‍රැක්ටරේ යකඩ ගජසෙන්
කුංචනාදයෙන් ඇලළුන
වෘක්ෂ දේවතාවන් බිම වැටී පණ ගසයි...!

මිනී මල් පිපුණු සීතල
නිම්න භූමියේ ඇටකටු
හතර රියන් කඩ අහිමිව විලාපය නගයි...!

කැළෑ මල්පිපී රතු තොල්
වලින් කෑගසා ඉල්ලන
ජාතියේ නිධානය රන් රුවන් කරඬු කොයි...?

වෑකන්ද කඩා බිම්කටු
කම්බියෙන් බෙදා මේ රණ
බිමේ හිසගසා දමනා කඩුව බිම දමව්...!

- අමිල ලක්මාල් - 

භාරතයේ විත්ති - 45 - "අයිස් මාවත දිගේ "

සන්ස්කාර් (මෙය Zanskar ලෙස උසුරුවයි) කියන්නෙ ලෝකයේ හුදෙකලා බවින් වැඩිම ප්‍රදේශ වලින් එකක්. බාහිර ලෝකයෙන් මෙම ප්‍රදේශය වෙන් කරන මීටර 6000ට වඩා උස කදු වැටි කරණකොටගෙන මෙම ප්‍රදේශය එම කලාපයේ අනෙකුත් ප්‍රදේශ වලින් හුදෙකලා වෙනවා.

ඉස්සර ජම්මුකෂ්මීර්ප්‍රාන්තයට නමුත් දැන් ලදාක් Union territory එකට අයිති ප්‍රදේශයක් තමයි Zanskar . ලදාක් UT එක කලාප වලට බෙදෙනවා.ඒ බෙදෙන්නෙ ලදාක් වල පිහිටලා තියෙන කදු වැටි පදනම් කරගෙන.එම කලාප නම් හිමාලයා,සන්ස්කාර් සහ කරකොරම් වේ.
මෙම සන්ස්කාර් කලාපය මූදු මට්ටමින් මීටර 7,756 ක් උස ප්‍රදේශයක්,තියෙන්නෙ ලදාක් UT එකේ කාර්ගිල් දිස්ත්‍රික්කයෙ. සාමාන්‍යය කාලගුණය සෙල්සියස් අංශක ඍණ 7ක් පමණ වෙනවා.කලාපයේ සුලං වේගය පැයට කිලෝමීටර 6ක් පමණ අධික වේගයක්. කොතරම් දුෂ්කර වුවත් සන්ස්කාර් කියන්නෙ සුන්දර ප්‍රදේශයක්.

ඉහතින් ද පැවසූ ලෙස කදු වළළු වලින් වැසී පවතින හුදෙකලා ප්‍රදේශයක් නිසා එහි වැසියන් සියවස් ගණනාවක් මුළුල්ලේ සංස්කාර් බාහිර ලෝකයෙන් මිදිලා ඔවුන්ගෙම ලෝකයක ජීවත් වුණා. දුෂ්කර බව නිසාම මුස්ලිම් ආක්‍රමණයන්ට ගොදුරු නොවී බෞද්ධ ප්‍රදේශයක්ව තවමත් පවතිනවා (ලදාක් හි 'ලේ' දිස්ත්‍රික්කයේ බහුතරය බෞද්ධවන අතර 'කාර්ගිල්' දිස්ත්‍රික්කයේ බහුතරය මුස්ලිම් වේ ).
සන්ස්කාර් වැසියන් පවසන්නේ කෙනෙක් සන්ස්කාර් වෙත එනවානම් ඒ ඔවුන්ගේ අතිෂය මිතුරන් හෝ පරම සතුරන් විය හැකියි. ඒ තරම් දුෂ්කර, ලෝකයෙන් හුදෙකලා වුණ සීතල කාන්තාර වලින් ගහන ප්‍රදේශයක් සන්ස්කාර්.

සන්ස්කාර් වාසීන් සංකීර්ණ අවශ්‍යතා වලින් තොර වෙන්නෙ බාහිර ලෝකය සමග සම්බන්ධතා අතිෂය අවම නිසා. ඔවුන් සිය ආහාරපාන අවශ්‍යතා ඔවුන් විසින්ම සපයා ගන්නා අතර අධ්‍යාපනය හෝ වෙළදාම් හෝ එමකලාපයෙන් පිටත රැකියාවන් කරන අවම පිරිසක් පමණක් කිලෝමීටර් සිය ගණනක් ගෙවා 'ලේ' හෝ කාර්ගිල් නගර වෙත යනවා.ලදාක් ඉන්දියාවේ අනෙකුත් වැසියන්ට විවෘත වූ පසු (1970 දශකය වන තෙක් ලදාක් නොවන ඉන්දියානුවන්ට පවා එය යාමට තහනම් කලාපයක් වුණා ) 1979 සන්ස්කාර් සහ කාර්ගිල් යා කරමින්, සන්ස්කාර් වෙත යා හැකි එකම මහා මාර්ගය ඉදි වුණා.මෙම මාර්ගය ඉදිවීමට පෙර සන්ස්කාර් වාසීන් උස් කදු මතින් තනාගත් ඔවුන්ගේ මාර්ග ඔස්සේ ලේ සහ කාර්ගිල් වෙත යන්න පුරුදුව සිටියා.

සිසිර ඍතුව යනු පොදුවේ ලදාක් යනු වෙනත් ප්‍රාන්ත වලින් වැසී යන කාලයකි.ඊට හේතුව නම් ලදාක් කලාපයට යා හැකි මාර්ග දෙක වන 'ලේ - මනාලි ' හයිවේ එක සහ 'ලේ - කාර්ගිල්' හයිවේ එක හාර මසක් යනතුරු අධික හිමපතනය හේතුවෙන් වසා දැමීමයි. මේ කාලය ලදාක් යනු හිමෙන් වැසී යන විසීමට අපහසු ප්‍රදේශයක්. ඉතින් ලදාක් හි සන්ස්කාර් වලටත් මේ සෙතම තමයි. සන්ස්කාර් - කාර්ගිල් මාර්ගයෙ;මූදු මට්ටමින්  මීටර 5000ක් ඉහලින් පිහිටු PenI La ප්‍රදේශය සිසිර ඍතුවේදී වසා දැමෙන්නෙ මීටර සිය ගණනක් උසට වැටෙන අධික හිම තට්ටු හේතුවෙන්. මේ කාලයට සන්ස්කාර් වැසියන් බාහිර ලෝකයට විවෘත වෙන්නෙ ඔවුන්ගෙ පැරණි මාර්ගයක් ඔස්සේයි.මෙම පැරණි මාර්ගය නම් මහාමාර්ගය ඉදිකිරීමට පෙර සියවස් ගණනාවකට පෙර සිටම සන්ස්කාර් වාසීන් භාවිතා කල මාර්ගයක්. කුමක්ද ඒ, ඒ තමයි කිලෝමීටර 230ක් දිග සන්ස්කාර් නදිය.

වසන්ත,හේමන්ත,සරත් ඍතු තුනේම සීතල ජලධාරා රැගෙන යන මෙම නදිය සරත් ඍතුව අවසානවත්ම කෙමෙන්කෙමෙන් ඝන අයිස්තට්ටුවක් බවට පත්වෙනවා. එය සිසිර ඍතුව වෙනකොට මීටර කිහිපයක් ඝණකම් අයිස්වලින් වැසී ගොස් සන්ස්කාර් වාසීන්ට ,සන්ස්කාර් නිම්නයෙන් එලියට යාමට මාවතක් තනා දෙනවා..මෙහි හමන් කිරීමට වඩා සුදුසුවන්නේ ජනවාරි සහ පෙබරවාරි මාස වලයි.ඒ වන විට අයිස්තට්ටු වඩා ඝනකමින් යුත් වෙනවා.සන්ස්කාර් වරුන් මෙයට 'බරෆ් චාදර්' (බරෆ් = හිම / අයිස් , චාදර්  = සළුව,රෙද්ද ) යැයි කියනවා.

එම හේතුවෙන්ම හිම මිදුණු සන්ස්කාර් නදිය දිගේ සන්ස්කාර් වෙත යාම සංචාරකයන් විසින් 'චාදර් හයික්' ලෙස හදුන්වනවා.මෙය ඇතැම් අවස්ථාවන් වල අතිශය භයානක ක්‍රියාවක්.උඩින් මිදුනු අයිස් තට්ටු බිදී ගොස් යටින් මහා දිය දහරා ගලා යන සන්ස්කාර් නදියට වැටෙන මිනිසුන් නවතින්නේ මීටර හෝ කිලෝමීටර ගණනක් එහායින් විය හැකියි.එම ප්‍රදේශ අයිස්තට්ටුවෙන් වැසී පවතින්නේ නම් කෙසේවත් ඔවුන්ට ගොඩට එන්න විදිහක් නෑ.අවසානය සෙල්සියස් අංශක ඍණ 40-60ත් අතර ශීතලේ අයිස් කුට්ටියක් යට පාෂාණිභූත වී මියයාමට සිදුවීමයි.එසේ මිය ගිය අය කොපමණදැයි කිසිවෙක් ගණන් තබා නෑ.

සන්ස්කාරී වරුන් නොවන අයට මෙම මග ගෙවා කාර්ගිල් වෙත පැමිණීමට දින දහයක් පමණ ගත වුවත් සන්ස්කාරීවරුන්ට නම් එම දුර දින හතරකින් පමණ ගෙවා දැමිය හැකියි.හිම වලින්ම පදම්වූ ඔවුන්ට එය සුළු දෙයක්.ඔවුන් සිය අඩුමකුඩුම බඩුබාහිරාදිය ලෑලි තට්ටුවල තබා බැද ලණු මගින් ඇදගෙන ගමන් යනවා.

මෙම ගමන් මාර්ගය අතරේ බොහොමයක් තැන් වල බෞද්ධයන් විසින් එල්ලන ලද කොඩි වැල්(මෙම කොඩිවැල් නොදැකිය හැකි තැනක් ලදාක් වල නම් නැත )  වලින් යුත් කුඩා ස්ථූප,බුදු පිළිම හෝ ලට්සා (ගල් එක මත එක තබා ථුපා කාරයට තනන්නකි)   සහ හින්දූන් විසින් ඉදිකල කුඩා දේවමන්දිර තිබෙණවා.

 ඒ ගමන අතරතුර ඔවුන්ගේ ආරක්ෂාව පතාය. ආගම් බේදයකින් තොරව සියල්ලෝම එම ස්ථාන වල පයින් හදුන්කූරු දල්වමින් සිය ආගම් අදහන්නෙ කරදරයක් නොමැතිව ගමන නිමා කිරීමට පතමිනි. අතරින් පතර ඉදි වුණ කූඩාරම් හෝ ගුහා ගමනතරතුර ඔවුන්ගේ නවාතැන් වෙනවා .

මෙම ගමන් අතරේ නිල් බැටළු හෝ හිම ව්‍යාඝ්‍ර ප්‍රහාරයන්ට ලක් වෙන අවස්ථාත් තියෙනවා.දශක කතා හිපයකට පෙර එය ඉතාම සුලභ සිද්ධියක් වුවත් වර්තමානයේ එය අඩුයි.එම සතුන් වදවී යාමත් ඊට හේතුවක් විය හැකියි.

ක්‍රමයෙන් වසන්ත ඍතුව උදාවත්ම මෙම අයිස් තට්ටු දියවී නැවත සන්ස්කාර් නදිය  දියවුණු හිමත් රැගෙන සැඩ පරුෂ ස්වරූපයෙන් ගලන්න පටන් ගන්නවා.  වසන්තය ගෙවා හේමන්තය එත්ම එය සාමාන්‍ය අතට හැරෙන අතර නැවත සරත් ඎතුව අවසාන වත්ම හිම මිදෙන්න පටන් ගන්නවා.චක්‍රයක් ලෙස එය එසේ සිදු වේවි.

- අමිල ආර්‍යන්-

Oscar 2020 ?

"2019 අවුරුද්දෙ මේ වෙනකොට තිරගත වෙච්ච සහ දෙසැම්බරයේ තිරගත වෙන්න නියමිත ෆිල්ම්ස් 20කුත් ඇතුළුව සේරම ෆිල්ම්ස් ගණනින් 229 ක්.
මේ අතරින් ඔස්කාර් නිර්දේශයන් කෙරෙහි බළාපොරොත්තු තියාගත හැකි රංගනයන් පිළිබද මගේ අදහසක් මේ."

01.ලුපිටා න්‍යොන්ගෝ /Lupita Nyong'o - Us (ප්‍රධාන චරිතයක් උදෙසා හොදම නිළිය)

 
Twelve years a slave වෙනුවෙන් සහාය චරිතයක් උදෙසා හොදම නිළිය ලෙස අකැඩමි සම්මානයක් මේ වනවිටත් ලබා ඇති ලුපිටා මෙම වර්ෂයේ Us සිනමාපටයේ රංගනය වෙනුවෙන් නිර්දේශයක් ලැබීමේ ඉඩකඩ බොහොම වැඩියි.Us සිනමාපටය 2019 වර්ෂයේ තිරගත වුණ ජනප්‍රියම සිනමාපට අතරින් එකක්.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

02. ඇන්ටෝනියෝ බැන්ඩෙරාස් / Antonio Banderas - Pain and Glory (ප්‍රධාන චරිතයක් උදෙසා හොදම නළුවා )

සිනමා අධ්‍යක්ෂවරයෙක් ගේ ජීවිතය පිළිබද ශක්තිමත් කතාන්දරයක් ලෙස ඉදිරිපත් වෙන මෙම සිනමාපටයේ ඇන්ටෝනියෝගේ රංගනය මේ වසරේ ඔස්කාර් සම්මානයක් සදහා නිර්දේශයක් බලාපොරොත්තු විය හැකි මෙන්ම මෙම සිනමාපටයද හොදම සිනමාපටය ලෙස නිර්දේශ වීමට ඉඩකඩ වැඩියි.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

03.ක්වාකීන් ෆීනික්ස් /Joaquin Pheonix - Joker (ප්‍රධාන චරිතයක් උදෙසා හොදම නළුවා)

 
මෙම වර්ෂයේ වැඩිම කතාබහකට ලක්වූ රංගනයක් කිවහොත් අතිශයෝක්තියක් නොවේ.මෙම රංගනය උදෙසා ක්වාකීන් අණිවර්‍යෙන්ම නිර්දේශයක් ලබාවි.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

04.පෙනිලොපේ කෘස් /Penélope Cruz - Pain and Glory
(ප්‍රධාන චරිතයක් උදෙසා හොදම නිළිය)

 

ඉහත සිනමාපටය උදෙසාම පෙනිලොපේ මෙම සම්මානය උදෙසා නිර්දේශ වේ යැයි සිතන්න පුළුවන් .
ඇය Vicky Christina Barcelona හි රංගනය වෙනුවෙන් මේ වන විටත් සහාය චරිතයක් උදෙසා හොදම නිළිය ලෙස අකැඩමි සම්මානයක් ලබා තිබෙනවා.

05.එලිසබෙත් මොස් /Elizabeth Moss - Her Smell
(ප්‍රධාන චරිතයක් උදෙසා හොදම නිළිය)

 

මෙය 2018 මුල් වරට තිරගත වුවත් ලොස්ඇන්ජලීස් හී 2019 වර්ෂයේ තිරගත වූ නිසා මෙම වර්ෂයේ සිනමා උළලේ නිර්දේශයක් ලැබියා හැකියයි අනාවැකි කියන්න පුළුවන් .එමෙන්ම සිනමාපටයත් හොදම සිනමාපටය ලෙස නිර්දේශ ලබන්න පුළුවන් .

 

 

 

 

 

 

 

 

06.ජුලියන් මූර් /Julianne Moore - Gloria Bell
(ප්‍රධාන චරිතයක් උදෙසා හොදම නිළිය)

මෙයත් ලොස්ඇන්ජලීස් හි තිරගත වූයේ 2019 නිසා මෙම වර්ෂයට අදාල වෙන එකක්. දික්කසාදයෙන් පසු සිය ජීතිවටහ් නිදහසේ විදින්නියකගේ චරිතය ජුලියන් මෙහි ඉදිරිපත් කරනවා.හොලිවුඩයේ දක්ෂ නිළියක් වන ජුලියන් හොදම නිළිය ලෙස ඔස්කාර් සම්මානය එක් වරක් ලබා තිබෙනවා.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

07. ටෙරන් එජර්ටන් /Taron Egerton - Rocketman
(ප්‍රධාන චරිතයක් උදෙසා හොදම නළුවා )

 


එල්ටන්ජෝන්ස් ගේ කතාව රැගත් මෙම සිනමාපටය උදෙසා ටෙරන් නිර්දේශයක් ලබාවි යැයි විශ්වාස කරන්න පුළුවන් .එමෙන්ම මෙම සිනමාපටයත් හොදම සිනමාපටය ලෙස නිර්දේශයක් ලැබිය හැකියි.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

08.ඇඩම් ඩ්‍රයිවර්/Adam Driver - Marriage Story
(ප්‍රධාන චරිතයක් උදෙසා හොදම නළුවා )

 

මෙම සිනමාපටයේ සංවේදී හා ප්‍රභල රංගනයක යෙදෙනවා ඇඩම් ඩ්‍රයිවර් .මෙම රංගනය උදෙසා ඔස්කාර් නිර්දේශයක් ලැබීමට බොහෝ ඉඩකඩ තිබෙනවා.

09.ස්කාර්ලට් ජොහැන්සන් /Scarlet Johansson - Marriage Story

(ප්‍රධාන චරිතයක් උදෙසා හොදම නිළිය)

ඉහත සිනමාපටය උදෙසාම ස්කාර්ලට් හොදම නිළිය උදෙසා නිර්දේශයක් ලැබීමට ඉඩකඩ තිබෙනවා.එමෙන්ම මෙම සිනමාපටය හොදම සිනමාපටය ලෙසත් නිර්දේශ ලැබිය හැකියි.



 

 

 

 

 

10.රෙනේ සෙල්වෙගර්/Renee Zellveger - Judy
(ප්‍රධාන චරිතයක් උදෙසා හොදම නිළිය)

ඇමරිකානු ගායිකාවක් සහ නිළියක් වූ ජුඩී ගාර්ලන්ඩ් ගේ ජීවන කතාව ඇසුරින් නිපදවූ ජූඩි සිනමාපටයේ රංගනය උදෙසා රෙනේ ඔස්කාර් නිර්දේශයක් ලැබීමට මෙන්ම සම්මානය දිනීමටද ඉඩකඩ බොහොම වැඩියි.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

11.ලියනාර්ඩෝ ඩි කැප්‍රියො/Leanardo DiCaprio - Once Upon a time in Hollywood
(ප්‍රධාන චරිතයක් උදෙසා හොදම නළුවා)

 

මෙම සිනමාපටයේ රංගනය උදෙසා ලියෝ මෙවර නිර්දේශයක් ලබාවි යැයි විශ්වාස කරන්න පුළුවන් .

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

මීට අමතරව තව බළාපොරොත්තු තැබිය හැකි (මෙ වන විට ට්‍රේලරය පමණක් නරඹා ඇති බැවින් වැඩි යමක් කිව නොහැක.) රංගනයන් වන්නේ

• ඇන්තනී හොප්කිංස් /Anthony - The Two Popes 

 • ජොනතන් ප්‍රය්ස් /Jonathan Pryce - The Two Popes

 

• මැඩ්ස් මිකල්සන්/Mads Mikkelson - Arctic 

• එමා තොම්සන් / Emma Thompson - Late Night 

• ඇල්ෆ්‍රි වුඩර්ඩ්/Alfri Woodard - Clemency

• සින්තියා එරිවෝ /Cynthia Erivo - Harriet 

- අමිල -

අප්‍රිකානු රටවල් පසුබිම් කරගත් ෆිල්ම්ස්

අප්‍රිකානු රටවල් පසුබිම් කරගත් ෆිල්ම්ස් වල අමුතුම ගතියක් තියෙනවා.ඒ කර්කෂ පාරිසරික ගතිය නිසාම වෙන්න පුළුවන් .
කොහොම වුණත් අප්‍රිකානු රටවල් වල රූගත කෙරුනු ෆිල්ම්ස් බලන්න මගෙ වැඩි කැමැත්තක් තියෙනව.එහෙම බලපු ගොඩකින් මේ මම කැමතිම ඒවා දහයක්.

01.ක්වීන් ඔෆ් කැට්වේ

 
යුගන්ඩා හි කැට්වේ වල මුඩුක්කුවක දිළිදු දැරියක්වූ ෆියොනා මුටෙසි චෙස් මගින් ලොවක් දිනන කතාවයි.
සුප්‍රකට ඉන්දීය අධ්‍යක්ෂිකා මීරා නායර් විසින් අධ්‍යක්ෂණය කර ඇත.

ප්‍රධාන චරිත
ෆියොනා මුටෙසි - මඩිනා නල්වංගා
නක්කු හැරියට් (ෆියොනා ගේ මව ) - ලුපිටා න්‍යොන්ගෝ
රොබර්ට් කැටෙන්ඩේ (චෙස් ගුරුවරයා) - ඩේවිඩ් ඔයෙලොවෝ

IMDB 7.4/10
Rotten Tomatoes 93%
Metacritic 73%

 

 

 

 

 

 

 

 

 

02.හොටෙල් රුවන්ඩා

 
වාර්ගික යුද්ධයක් අතරේ සරණාගතයන් බේරාගැනීමට සහ ඔවුන්ට උපකාර කිරීමට පෙලඹෙන රුවන්ඩාහි හෝටල් කළමනාකරුවකුගේ කතාවකි. සුපිරිම පිලුමකි.
ප්‍රධාන චරිත
පෝල් - ඩොන් චීඩ්ල්
ජැක් ඩැග්ලිෂ් - ක්වෝකීන් ෆීනික්ස්
ටටියානා - සොෆී ඔකොනෙඩො

IMDB 8.1/10
Rotten Tomatoes 91%
Metacritic 79%

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

03.ද ලාස්ට් කිං ඔෆ් ස්කොට්ලන්ඩ්

 යුගන්ඩා හි හමුදා පාලක /ජනාධිපති ෆීල්ඩ්මාෂල් ඉඩි අමීන්ගේ දුර්ධාන්ත පාලනය සහ මුලින් ඒවා නොදුටු ඇසින් සිට පසුව ඊට විරුද්ධ වන ඔහුගේ ස්කොට්ලන්ත ජාතික වෛද්‍ය වරයා නිකුලස් ගැරගොන් ගේ කතාවයි.
මෙහි ඉඩි අමීන් ලෙස රංගනය උදෙසා ෆොරස්ට් විටේකර් එම වසරේ ප්‍රධාන චරිතයක් උදෙසා හොදම නළුවා ට හිමි අකැඩමි සම්මානය දිනා ගන්නවා.
ප්‍රධාන චරිත
ඉඩි අමීන් - ෆොරස්ට් විටෙකර්
නිකුලස් ගැරගොන් - ජේම්ස් මැක්අවොයි
කේ අමීන් - කෙරී වොෂිංටන්

IMDB 7.7/10
Rotten Tomatoes 87%
Common sense 4/5
 

 

 

 

 

 

 

04.බ්ලඩ් ඩයමන්ඩ්

 
මිල කල නොහැකි දියමන්තියක් සොයා ගන්නා අප්‍රිකානු ජාතික සොලමන් සහ එය ලබා දුනහොත් පෝල් ට නැවතත් සිය පවුල සමග එකතු වීමට උපකාර කරන බව කියමින් දියමන්තිය ලබා ගැනීමට උත්සාහ කරනා ඩැනීගේ කතාවයි.දියමන්ති කර්මාන්තය, අප්‍රිකානු ත්‍රස්ත ක්‍රියා ගැන අනුවේදනීය සිද්ධි මාලාවකින් යුත් කතාවකි .

අප්‍රිකානු රටවල් පසුබිම් කරගත් ෆිල්ම්ස් වල අමුතුම ගතියක් තියෙනවා.ඒ කර්කෂ පාරිසරික ගතිය නිසාම වෙන්න පුළුවන් .
කොහොම වුණත් අප්‍රිකානු රටවල් වල රූගත කෙරුනු ෆිල්ම්ස් බලන්න මගෙ වැඩි කැමැත්තක් තියෙනව.එහෙම බලපු ගොඩකින් මේ මම කැමතිම ඒවා දහයක්.

සොලමන් - ජය්මන් හන්සු
ඩැනී - ලියනාර්ඩෝ ඩිකැප්‍රියෝ
මෙම සිනමාපටය උදෙසා ජය්මන් සහ ලියෝ පිලිවෙලින් සහාය චරිතයක් සහ ප්‍රධාන චරිතයක් උදෙසා හොදම නළුවන් ලෙස අකැඩමි සම්මානයට නිර්දේශ වුණා.


 

05.ද බෝයි හූ හාර්නස් ද වින්ඩ්

මලාවි හි දුෂ්කර ගම්මානයක 13 හැවිරිදි විලියම් කවම්කොම්බා බාධා කිරීම් මධ්‍යයේ සුළං බලය උපයෝගී කරගෙන සිය වගා කටයුතු සදහා භූගත ජලය ලබා ගැනීමට කටයුතු කරන කතාන්දරයකි.අප්‍රිකානු රටවල නියං,දුර්භීක්ෂ,දිළිදු බව පිළිබදව අනුවේදනීය සිද්ධීන් අඩංගු කතාවකි.

ප්‍රධාන චරිත
මැක්ස්වෙල් සිම්බා - විලියම් ක්වම්කොම්බා
චුඉටෙල් එජියෝෆෝ - ට්‍රයුවෙල් ක්වම්කොම්බා (විලියම් ගේ පියා - අධ්‍යක්ෂණයද මොහුගෙනි )
 
IMDB 7.6/10
Rotten Tomatoes 86%
Common sense 5/5

 







06.ද කොන්ස්ටන්ට් ගාර්ඩනර් 

 
කෙන්යාවේ තානාපති සේවයේ නියුතු ජස්ටින් සහ ඔහුගේ බිරිද ටෙසා සහ කෙන්යාව වෙලාගෙන ඇති ඖෂධ මාෆියාව ගැන අනුවේදනීය කතාවකි.

ප්‍රධාන චරිත
ජස්ටින් - රේෆ් ෆයින්ස්
ටෙසා - රේචල් වයිස්
මෙහි රංගනය උදෙසා රේචල් සහාය චරිතයක් උදෙසා හොදම නිළිය සදහා අකැඩමි සම්මානය දිනා ගන්නා ලදී

IMDB 7.4/10
Rotten Tomatoes 83%
Metacritic 82%

 







07.ද ගෝඩ්ස් මස්ට් බී ක්‍රේසි ( 1,2 & 3)

 
මේ ගැන අමුතුවෙන් කියන්න ඕනෙද?

IMDB 7.3/10
Rotten Tomatoes 85%
Common sense 4/5





 








08.මිස්ටර් බෝන්ස් (1,2)

 
ද ගෝඩ්ස් මස්ට් බී ක්‍රේසි වගේම ඉල ඇදෙනකල් හිනා වෙන්න පුළුවන් ෆිල්ම්ස් දෙකකි.

IMDB 4.8/10

 









09.ඩෙසර්ට් ෆ්ලවර් 

දශක කිහිපයකට පෙර ලෝකයේ අංක එකේ මෝස්තර නිරූපිකාවක් වූ වෝරිස් ඩයරි විසින් රචිත එම නමින්ම වූ ;අතිෂය අනුවේදනීය වූ, ස්වයං චරිතාපදානය ආශ්‍රයෙන් නිර්මාණය වුවකි.

ප්‍රධාන චරිත
වෝරිස් ඩයරි - ලියා කෙබෙඩේ
මැරිලින් - සලී හොව්කිංස්

 










10.ටිම්බක්ටු

 
මාලි හි ටිම්බක්ටු නුවර ආශ්‍රිත ව ජීවත් වන, ෂරියා නීතිය ඉදිරියේ අසරණ වුණ ගොපල්ලකුගේ කතාව කියවෙන සුපිරි කතාවකි.

IMDB 7.1/10
Rotten Tomatoes 98%
Metacritic 92%