කොළඹ වීදියකදී.....17- "කොඩි ගහ යට (නෙමේ) මම උපන්නේ"

“කොඩි ගහ යට මම උපන්නේ 
නම ගිය තැනකි රටේ
කොළඹය කියලයි කියන්නේ 
මුළු ලෝකය හතර වටේ...”  

හතර දෙනාම සූරයෝ සිනමාපටයට ජෝතිපාලයන් විසින් ගැයූ මේ ගීතය නොඅහපු ලාංකිකයෙක් ඉන්නවද කියලා හිතන්න අමාරුයි...ඒ තරමටම ඒ ගීතය එදත් අදත් එක සේ ජනප්‍රියයි.නමුත් දවස තිස්සෙ ඕක අහ අහා හිටියත් ඕකෙ ඔය කියන කොඩි ගහ මොකක්ද කියලා නිකමටවත් හිතුවද... ඕක මටත් කල්පනාවට ආවෙ සෑහෙන කාලෙකට පස්සෙ .. ඒ කල්පනාවට ආවට පස්සෙ මම ඕක ගැන හෙවුවා..ඒ හොයද්දි තමයි දැනගත්තෙ දෙයියනේ මේක පහු කරං කී වතාවක් නම් එහාට මෙහාට ගිහින් තියෙනවද කියලා...

ඉතිං අපි හැරෙමු කොඩි ගහ දිහාට..

කොඩි ගහේ ඉතිහාසය බලද්දි ඒක ලංකාව ආක්‍රමණය කල ප්‍රථම යුරෝපීය ජාතිකයන් වන පෘතුගීසීන් දක්වා දිවෙනවා.. මෙහි ලා සඳහන් කළ යුත්තේ කොඩි ගහ ගැන සඳහන් කරමින් පෘතුගීසී යුගය ගැන ලියවීම් කල ලියුම් කරුවන් දෙපළක් වන රොබෙයිරෝ සහ ක්වේරෝස් යන දෙපළයි...මොවුන්ගේ ලේඛණ වල කොළඹ කොඩි ගහ ගැන සඳහන් වෙනවා.. ඒ අනුව අනුමාන වශයෙන් කොඩි ගහ කොළඹ සිටුවනු ලැබ තිබෙන්නේ 1521 වර්ෂයෙයි..මුලින් මෙතරම් උස කොඩි ගහක් සිටුවීමේ අරමුණ වෙලා තියෙන්නෙ ලක්ෂෙට කොඩි දාන්න නෙමේ..මූදෙන් එන නැවු වලට කොළඹට එන පාර පෙන්නන්න කියලා තමයි කියන්නෙ...දවල්ට තද වර්ණ කොඩි එසවීමෙනුත් , රෑට කොඩි ගහේ ලාම්පු එල්ලීමෙනුත් මෙය කල බව වාර්තා වෙනවා...1946 වෙනකල් මේ කොඩි ගහේ ලාම්පු දැල්වුන බවත් වාර්තා වෙනවා.

 

  
(කොළඹ කොටුවේ වැජඹුන කොඩි ගහ - සිතුවමක්)

අඩි අසූවක් විතර උස , ලෝහමය මෙම කොඩි ගහ මුලින්ම හිටවලා තිබුනෙ පෘතුගීසීන්ගෙ කොටුව වුන (පසුව උදුරා දැමුනු ..) මගේ මින් පෙර ලිපියක සඳහන් වුන කොළඹ කොටුවෙයි..කොළඹ කොටුවෙ අදටත් තියෙනවා ෆ්ලැග් ස්ටාෆ් ස්ට්‍රීට් ..එහෙමත් නැත්තම් කොඩි ගහ වීදිය කියලා පාරක්..ඕං ඔය කියන කොඩි ගහ වීදිය ගල්බොක්ක වීදිය නොහොත් ගෝල් බක් ස්ට්‍රීට් හම්බ වෙන තැන කොණේ තමයි මේං මේ කියන කොඩි ගහ හිටවලා තිබුණේ...

ඉංග්‍රීසීන් කොළඹ කොටුව උදුරලා දාන වෙලාවෙ කොඩි ගහ, කොඩි ගහ වීදියෙන් ගලවගෙන ගෙනිහින් බ්‍රිස්ටල් වීදියේ 'ටයිම්ස් ' ගොඩනැගිල්ල ගාව හිටවන්න කටයුතු සළස්වනවා..අවුරුදු ගානක් එතන හිටි කොඩි ගහට 1980 දශකයේ අග භාගයේ කොළඹ නගර සංවර්ධන ක්‍රියාවලියේදී දෙවෙනි වතාවටත් උන් හිටි තැන් අහිමි වෙනවා..ඒ ගමන කොඩි ගහ ගලවං ගිහින් හිටවන්නෙ කොහෙද?... සාන්ත බස්තියං කන්දේ ..අද විදිහට දන්න බාසාවෙන් කියනවනම් අලුත් කඩේ ..

පිටකොටුවේ ගුණසිංහ පිළිමේ හරියෙන් පටං අරං අලුත්කඩේ පැත්තට යන මිහිඳු මාවත ඉවර වෙන ..අලුත්කඩේ වීදිය එහෙමත් නැත්තම් හල්ෆ්ට්ස්ඩොප් ස්ට්‍රීට් පටං ගන්න වට රවුමෙ තමයි මේ වෙනකොට මේ කොඩි ගහ තියෙන්නෙ..

නගර සංවර්ධනයේදී මෙවන් ස්මාරක තුට්ටුවකට මායිම් නොකරන පාලකයන් සිටින රටක මේ කොඩි ගහ දෙවතාවක්ම ගලවලත් විසික් කරලා දාන්නෙ එහෙමත් නැත්තම් අබලි යකඩ වලට විකුණන්නෙ  නැතිව මෙහෙම හරි ඉතුරු වෙලා තියෙන එක ලොකු දෙයක්..

ඔය හැමදාම අලුත්කඩේ උසාවි යන පෙරකදෝරු නෝනා මහත්තුරු මේක කියවනවනම් කල්පනා කරලා බලන්න මේක දැකලා තියෙනවදා කියලා..බාර් කවුන්සිලේටත් කිට්ටුව තමයි මේක තියෙන්න..අද වෙනකල් ඒක දැකලා තිබ්බේ නැත්තම් හරි දැකලා නිකම්ම නිකම් කණුවක් කියලා නොතකා ගියානම් හෙට ටිකක් හොදට බලන්න..වාහනේක යනවනම් ජෝතිපාලගෙ සින්දුව දාගෙන යන ගමන්ම බලන්න... කොඩි ගහ යට නොඉපදුනත් මොකද කොඩි ගහ යටින් ගියානම්... 

කොළඹ වීදියකදී නැවත හමු වෙමු

- අමිල -